Đại Tràng Là Gì? Những Bệnh Hiểm Họa Rình Rập Cần Lưu Ý 2020

Đại tràng là gì? Tầm quan trọng của đại tràng với cơ thể là gì? Những hiểm họa rình rập xung quanh đại tràng mà không phải ai cũng biết. Tìm hiểu ngay.

Đại tràng là gì?

Đại tràng hay còn gọi là ruột già là phần áp cuối trong hệ tiêu hóa. Chặng cuối cùng của ống tiêu hóa là. Nó có chức năng nhận thức ăn đã được tiêu hóa và hấp thu từ ruột non. Nó hấp thụ nước và muối khoáng từ thức ăn. Cùng với sự phân hủy cùng các vi khuẩn tạo bã thức ăn thành phân.

Khi đủ lượng đại tràng sẽ co bóp tạo nhu động và bài tiết phân qua trực tràng. Phần cuối cùng của đại tràng gần hậu môn.

Ruột già dài khoảng 1,5 mét (4,9 ft) chiều dài có thể đạt 1m9. Trung bình của người Việt Nam dài 1m48cm. Còn khác nhau ở mỗi người và các giới tính, khoảng 1/5 chiều dài của có nghĩa là ruột già dài bằng khoảng 1/4 ruột non, nhưng tiết diện lại lớn hơn.

Vị trí của đại tràng

Ruột già chia ra làm 3 phần chính: manh tràng, kết tràng và trực tràng. Ruột non thông với ruột già tại ranh giới giữa manh tràng và kết tràng. Giữa ruột non và ruột già có van hồi. Manh giữ không cho các chất ở ruột già rơi ngược trở lại ruột non.

Đại tràng bao gồm những gì?

Manh Tràng

Manh tràng có hình dạng giống như một cái túi tròn. Nằm ngay phía dưới khu vực hổng tràng đổ vào ruột già. Phía đầu bịt kín có một đoạn ngắn hình giun gọi là ruột thừa có hình dạng như ngón tay. Với chiều dài trung bình ở người lớn khoảng 9 cm và đường kính 0,5–1 cm.

Ruột thừa được coi là đi tích còn sót lại của quá trình tiến hoá ở người và vượn người. Ruột thừa có thể có hoặc không là 3 cơ dọc ở manh tràng. Hợp thành là cơ tự do, cơ dọc sau ngoài và sau trong.

Cách xác định gốc ruột thừa là nó nằm ở giữa đường nối từ rốn đến gai chậu trước trên. Nằm ở chỗ nối 1/3 ngoài, 2/3 trong của đường nối từ rốn đến gai chậu trước trên bên phải. Dựa vào đó có thể nghĩ ngay đến cơn đau ở bụng có phải là đau ruột thừa hay không.

Kết tràng

Kết tràng là thành phần chính của ruột già. Được chia làm 4 phần:

• Kết tràng lên
• Kết tràng ngang
• Kết tràng xuống
•  Kết tràng xích ma.

Kết tràng lên đi từ manh tràng đi lên dọc theo bên phải ổ bụng. Cho đến khi gặp gan chỗ gặp gỡ nó uốn cong gọi là góc phải góc gan. Sau đó nó trở thành kết tràng ngang, đi ngang qua ổ bụng.

Khi đi đến gần lách ở bên trái, nó quay xuống để tạo thành kết tràng xuống. Chỗ uốn cong gọi là góc trái hay góc tụy. Và khi đi vào khung chậu nó có hình chữ S tạo thành kết tràng xích ma. Ruột kết là phần đầu của ruột già, tại đây chất cặn bã thức ăn bị mất nước, cứng lại. Sau đó chất cặn bã này tới kết tràng xích ma, trực tràng rồi thải ra ngoài.

Trực tràng

Sau khi uốn cong 2 lần, kết tràng xích ma nối tiếp với trực tràng. Là một ống thẳng, dài khoảng 15 cm và kết thúc ở hậu môn mở ra ngoài cơ thể. Có 2 cơ vòng để kiểm soát hoạt động đóng mở của hậu môn trực tràng. Nằm sau bàng quang ở nam và sau tử cung ở nữ.

Thiết đồ ngang cho thấy ruột già cơ bản gồm 5 lớp thứ tự từ trong ra ngoài là

• Lớp niêm mạc.
• Lớp dưới niêm mạc.
• Lớp cơ gồm cơ vòng ở trong và cơ dọc ở ngoài.
• Lớp dưới thanh mạc.
• Lớp thanh mạc.

Dịch ruột già

Dịch ruột già không có enzyme tiêu hoá. Mà chỉ có chất nhày để bảo vệ niêm mạc của chính nó mà thôi. Trong chứng viêm ruột già, chất nhày được tăng tiết, tạo thành từng khối ra theo phân.

Cứ tiếp tục dùng ý muốn ức chế phản xạ đại tiện sẽ gây hiện tượng táo bón, ít tập luyện và vận động làm giảm nhu động ruột cũng gây hiện tượng táo bón. Do vậy, khẩu phần thức ăn có tỷ lệ chất xơ thích hợp, sự luyện tập và vận động, thực hiện phản xạ đại tiện đúng giờ trong ngày là rất quan trọng đối với hoạt động sống của mỗi người.[3]

Các bệnh lý về đại tràng thường gặp

Đại tràng (ruột già) là một trong những cơ quan thuộc hệ tiêu hóa. Đại tràng có chức năng nhận lượng thức ăn đã được dạ dày và ruột non tiêu hóa, sau đó cơ quan này hấp thụ muối khoáng, nước còn lại trong thức ăn.

Cuối cùng tạo ra quá trình phân hủy thức ăn thành phân. Khi đủ lượng phân, đại tràng sẽ tăng co bóp để đẩy chất thải xuống trực tràng và hậu môn.

Tương tự như các cơ quan tiêu hóa khác. Đại tràng có thể gặp phải vấn đề khi nhiễm vi khuẩn. Ký sinh trùng, virus, nguyên sinh động vật, ăn uống không khoa học,

Dưới đây là một số bệnh lý về đại tràng thường gặp nhất:

Viêm đại tràng cấp và mãn tính

Viêm đại tràng là một trong những bệnh lý phổ biến nhất. Thuật ngữ này đề cập đến tình trạng viêm ở niêm mạc đại tràng. Tình trạng viêm ở cơ quan này có thể tiến triển cấp tính hoặc mãn tính.

Các triệu chứng của viêm đại tràng cấp tính:

• Đau bụng
• Chán ăn, ăn không ngon miệng
• Tiêu chảy
• Đau quặn bụng từng cơn, phân ít nhưng có kèm máu (viêm đại tràng do lỵ amip)
• Hậu môn đau rát, phân lỏng, đại tiện ra máu, quặn bụng, mệt mỏi,… (viêm đại tràng do lỵ Shigella)

Các triệu chứng của viêm đại tràng mãn tính:

• Số lần đại tiện nhiều (khoảng 4 – 5 lần/ ngày)
• Tiêu chảy hoặc táo bón
• Phân có chất nhầy và mùi hôi tanh
• Đau bụng theo từng cơn
• Mệt mỏi
• Suy nhược cơ thể

Viêm đại tràng có thể khởi phát do nhiều nguyên nhân khác. Như nhiễm vi khuẩn (Salmonella, E. Coli, Shigella), virus, sán, lỵ amip, táo bón kéo dài. Nhiễm độc chì, thủy ngân, stress, tác dụng phụ của một số loại thuốc,…

Viêm đại tràng co thắt

Viêm đại tràng co thắt (hội chứng ruột kích thích/ rối loạn chức năng đại tràng). là thuật ngữ đề cập đến tình trạng nhu động ruột bất thường. gây ra tình trạng đau dữ dội và rối loạn khi đại tiện.

Nguyên nhân gây ra bệnh lý này được xác định là do ăn uống không lành mạnh. căng thẳng thần kinh kéo dài, ruột già tăng tính nhạy cảm. rối loạn nhu động cơ quan tiêu hóa,…

Các triệu chứng nhận biết viêm đại tràng co thắt:

• Ợ hơi
• Chướng bụng
• Đầy hơi
• Rối loạn đại tiện (phân có trạng thái bất thường, mùi hôi, kèm chất nhầy,…)
• Triệu chứng toàn thân (tim đập nhanh, hồi hộp, căng thẳng, suy nhược, mệt mỏi, xanh xao,…)

Viêm đại tràng co thắt có thể gây tích tụ chất thải trong ruột. gây ra hiện tượng nhiễm trùng và đe dọa đến tính mạng. Vì vậy khi phát hiện những dấu hiệu của bệnh, cần tiến hành thăm khám và điều trị sớm.

Ung thư đại tràng

Ung thư đại tràng là tình trạng hình thành các khối u ác tính tại cơ quan này. Tế bào ung thư có thể ảnh hưởng đến chức năng của ruột già. Làm phát sinh

Một số triệu chứng như:

• Phân có lẫn máu
• Luôn cảm thấy mệt mỏi
• Giảm nhu động ruột
•  Sụt cân bất thường

Khối u ác tính tại đại tràng có thể dễ dàng di căn sang các hạch bạch huyết. phúc mạc, gan, xương,… Khi ung thư đã di căn, tiên lượng sống thường rất thấp.

Ung thư đại tràng là hệ quả của lối sống và dinh dưỡng thiếu khoa học. Ngoài ra một số yếu tố cũng làm tăng nguy cơ mắc bệnh như lười vận động. hút thuốc, béo phì, nghiện rượu, mắc các bệnh đại tràng,…

Polyp đại tràng

Polyp đại tràng là sự hình thành khối u có cuống hoặc không cuống ở thành ruột. Polyp đại tràng được chia thành 4 loại phổ biến. Polyp tăng sản, polyp viêm, polyp hamartomatous và polyp ác tính (ung thư đại tràng).

Khi mới hình thành, polyp đại tràng thường không gây ra bất cứ triệu chứng gì. Tuy nhiên khi kích thước tăng lên, bạn có thể nhận thấy

Một số dấu hiệu như:

• Mệt mỏi
• Đau bụng
• Tiêu chảy
• Táo bón
• Phân có máu
• Chảy máu trực tràng
• Nôn mửa
• Buồn nôn

Nếu không tiến hành cắt bỏ kịp thời, polyp có thể phát triển lớn và gây tắc ruột.

Xoắn đại tràng

Xoắn đại tràng là hiện tượng xoắn ruột, thường gặp nhất ở manh tràng và đại tràng sigma. Bệnh lý này có thể gây tắc nghẽn ruột, thiếu máu cục bộ, thủng đại tràng và hoại tử.

Các dấu hiệu nhận biết xoắn đại tràng:

Bụng đau dữ dội, cơn đau thường có xu hướng lan khắp vùng bụng

• Trướng bụng
• Phình bụng
• Nấc cụt
• Buồn nôn
• Không thể đi đại tiện

Khi xuất hiện những triệu chứng này, cần đến bệnh viện để được xử lý. Nếu chậm trễ trong việc khắc phục, bạn có thể bị sốc do tắc ruột. biểu hiện: sốt, nhiễm khuẩn, giảm huyết áp nhanh chóng, mạch khẩn nhưng yếu,….

Viêm đại tràng giả mạc

Viêm đại tràng giả mạc (Tiêu chảy do Clostridium difficile). thường là hệ quả sau khi sử dụng kháng sinh trong điều trị dài hạn.

Bệnh hình thành do chủng Clostridium difficile tăng tiết độc tố và gây ra các triệu chứng như:

• Tiêu chảy kéo dài
• Buồn nôn
• Đau quặn bụng

Các triệu chứng này thường xảy ra sau khi dùng kháng sinh từ 5 – 10 ngày. Viêm đại tràng giả mạc có thể diễn tiến thành nhiễm trùng máu. nếu không được khắc phục kịp thời.

Các loại kháng sinh có nguy cơ cao gây viêm đại tràng giả mạc, bao gồm:

• Kháng sinh nhóm cephalosporin thế hệ III
• Clindamycin
• Penicillin (Amoxicillin, Ampicillin,…)

Viêm loét đại tràng

Viêm loét đại tràng là tình trạng niêm mạc ruột già bị viêm và loét. Đến nay y học hiện đại vẫn chưa thể xác định nguyên nhân cụ thể gây ra bệnh lý này. Tuy nhiên một số giả thuyết cho rằng, viêm loét đại tràng có liên quan đến rối loạn miễn dịch và mất cân bằng men vi sinh trong đường ruột.

Triệu chứng đặc trưng của viêm loét đại tràng, bao gồm:

• Tiêu chảy
• Đau bụng
• Phân lẫn máu
• Chán ăn
• Sốt nhẹ
• Đau khớp
• Sụt cân

Viêm loét đại tràng có thể dẫn đến các biến chứng như phình đại tràng, viêm phúc mạc, thủng ruột, nhiễm trùng huyết và tăng nguy cơ bị ung thư đại tràng.

Bệnh Crohn

Bệnh Crohn là hiện tượng viêm ruột, có thể ảnh hưởng đến đại tràng. Tương tự như viêm loét đại tràng, nguyên nhân cụ thể gây ra bệnh lý này vẫn chưa được xác định.

Tuy nhiên các chẩn đoán cho thấy bệnh Corhn có liên quan đến di truyền và hoạt động của hệ miễn dịch. So với viêm đại tràng, bệnh lý này gây viêm ở các mô sâu của ruột nên có mức độ rất nghiêm trọng.

Crohn là một trong những bệnh lý về đường ruột có mức độ rất nguy hiểm

Bệnh Crohn điển hình với các triệu chứng sau:

Đau xung quanh vùng hậu môn

• Giảm cân bất thường
• Sốt
• Táo bón
• Loét miệng
• Lười ăn và ăn không ngon
• Chuột rút
• Có máu trong phân

Ngoài ra với những người mắc bệnh Corhn lâu năm, bệnh còn gây ra một số triệu chứng nghiêm trọng hơn như:

• Viêm đường ống mật
• Viêm khớp, da và mắt
• Trẻ chậm phát triển

Crohn là bệnh lý có mức độ rất nghiêm trọng. dễ gây ra biến chứng nếu không được kiểm soát tốt. Các biến chứng thường gặp, bao gồm tắc ruột, nứt hậu môn, loét ruột. suy dinh dưỡng, lỗ rò, thiếu máu và tăng nguy cơ ung thư.

Thiếu máu cục bộ đại tràng

Thiếu máu cục bộ đại tràng là tình trạng động mạch ở ruột già bị tắc nghẽn. dẫn đến hiện tượng giảm lưu lượng máu tuần hoàn đến cơ quan này. Tình trạng thiếu máu có thể dẫn đến hoại tử mô và tử vong.

Thiếu máu cục bộ đại tràng biểu hiện qua những triệu chứng như:

Thường xuyên tiểu tiện và đại tiện

• Sốt
• Đau bụng đột ngột
• Chướng bụng
• Có máu lẫn trong phân
• Ói mửa
• Buồn nôn
• Tiêu chảy
• Đầy hơi
• Sụt cân bất thường

Tình trạng này thường bắt nguồn do những nguyên nhân như xơ vữa động mạch. rối loạn vận chuyển máu (thiếu máu hồng cầu hình lưỡi liềm, viêm mạch máu,…). rối loạn dễ đông máu, nhiễm trùng ổ bụng, viêm tụy, ung thư,…

Phòng ngừa bệnh viêm đại tràng

• Thực hiện chế độ ăn uống hợp lý và khoa học.
• Không sử dụng đồ uống chứa cồn và caffeine, đồng thời hạn chế hút thuốc lá và sử dụng chất kích thích.
• Ăn chín uống sôi, tránh sử dụng các thực phẩm tươi sống không rõ nguồn gốc.
• Vệ sinh tay trước và sau khi ăn.
• Hạn chế thức khuya, căng thẳng và stress.
• Sử dụng kháng sinh theo chỉ định của bác sĩ.

Trên đây là một số bệnh liên quan đến đại tràng là gì mà bạn nhất định phải biết. Hãy giữ cho mình những kiến thức về triệu chứng gây bệnh để đảm bảo bạn và người thân luôn an toàn và khỏe mạnh nhé!