Bệnh đại tràng co thắt có nguy hiểm không? Nên kiêng gì? Ăn gì để điều trị bệnh?

Bệnh đại tràng co thắt được coi là một trong số những bệnh có tỷ lệ khá cao tại Việt Nam. Bệnh liên quan đến hệ tiêu hóa và cần được kiêng khem chặt chẽ bởi chế độ dinh dưỡng người bệnh.

Bài viết hôm nay sẽ cung cấp cho các bạn những thông tin cần thiết về biến chứng nguy hiểm. Cũng như chế độ ăn uống để điều trị bệnh một cách hiệu quả nhất

Bệnh đại tràng co thắt là gì?

Viêm đại tràng co thắt hay còn gọi là hội chứng ruột kích thích. Là tình trạng rối loạn chức năng đại tràng khiến bộ phận này không thể hoạt động bình thường.

Các rối loạn tiêu hóa mạn tính tái đi tái lại, kéo dài ít nhất 3 tháng. Không làm thay đổi cấu trúc hay yếu tố sinh hóa của dạ dày, ruột. Cản trở hoạt động tiêu hóa của con người.

Bệnh có liên quan chặt chẽ tới tỷ lệ thực phẩm thông qua đại tràng. Thường xảy ra ở người lớn tuổi, khi chức năng tiêu hóa bị kém đi.

Đây là hiện tượng đại tràng bị rối loạn chức năng. Bệnh lành tính và gây ra rất nhiều sự khó chịu đối với đại tràng.

Một tên gọi khác của bệnh viêm đại tràng co thắt là hội chứng ruột kích thích. Hay bệnh đại tràng chức năng. Rối loạn chức năng đại tràng hoặc nặng hơn là viêm đại tràng mãn tính.

Bệnh thường xảy ra ở những đối tượng có chế độ sinh hoạt không điều độ, ăn uống thất thường. Thần kinh hay lo âu, căng thẳng, sống trong môi trường áp lực. Khiến cơ thể lúc nào cũng trong tình trạng mệt mỏi.

Phân loại bệnh viêm đại tràng co thắt

Hiện nay, có khoảng 20% dân số trên thế giới bị bệnh đại tràng. Riêng tại Việt Nam thì có khoảng 30-40% bệnh nhân đến khám chuyên khoa tiêu hóa. Được các bác sỹ chẩn đoán hội chứng ruột kích thích, đại tràng co thắt. Bệnh nhân rối loạn thần kinh chức năng, trầm cảm, ám ảnh, stress tâm lý… Có nguy cơ mắc bệnh này rất cao. Bệnh không nguy hiểm đến tính mạng nhưng gây khó chịu, ảnh hưởng đến cuộc sống và sinh hoạt của con người.

3 loại bệnh viêm đại tràng co thắt thường gặp:

• Loại 1: Có triệu chứng đau bụng và tiêu chảy.
• Loại 2: Có biểu hiện đau bụng và táo bón.
• Loại 3: Có dấu hiệu đau bụng, vừa tiêu chảy lại vừa táo bón.

Triệu chứng co thắt đại tràng

Thông thường, người bệnh viêm đại tràng co thắt sẽ có một hoặc nhiều biểu hiện dưới đây. Căn cứ vào tần suất của các triệu chứng này, người bệnh có thể xác định tình trạng bệnh lý của mình.

Cụ thể:

• Thường chỉ đi ngoài nhiều là 2 lần vào buổi sáng. Thường đi ngoài 1 lần vào buổi sáng, ăn sáng xong có thể đi ngoài thêm 1 lần nữa. Nhưng ăn sáng đồ nước đi ngoài nhiều hơn ăn sáng đồ khô. Có thể đi ngoài 3-4 lần vào buổi sáng, nhiều khi có buồn đi nhưng không đi được hoặc đi được ít một, đi ngoài cảm giác không hết phân.
• Đau bụng có thể có hoặc không. Nếu có đau nhiều khi bất thường, lúc thế này lúc thế kia. Đau có thể trái phải, đau toàn bộ đại tràng…
• Ăn uống kích thích hay đi ngoài nhưng uống bia bị nhiều hơn uống rượu. Một số người ăn rau có tính nhuận tràng. Như rau sống, rau cải, rau muống và rau ngót dễ bị đi ngoài phân sống, ra rau. Đôi khi vừa ăn xong 5-10p đã thấy bị buồn đi.
• Khoảng 70% người bệnh có triệu chứng lúc lo lắng, căng thẳng, suy nghĩ nhiều. Hay tối có mất ngủ triệu chứng có nặng hơn. Đôi khi làm việc quên đi thì thấy không sao, nhưng ngồi nghỉ ngơi ngủ lại thấy có triệu chứng.
• Đi ngoài không có máu
• Nữ giới mắc gấp 2 lần nam giới, triệu chứng có thể nặng lên xung quanh chu kỳ kinh nguyệt.
• Triệu chứng bất thường, có thể chịu sự ảnh hưởng của thay đổi thời tiết

Phác đồ điều trị đại tràng co thắt

Bao gồm 4T: Thuốc – Thực phẩm – Tâm lý – Thể chất

Người bệnh cần đảm bảo các nguyên tắc sau:

Cần uống thuốc. Theo đúng phác đồ điều trị, kiên trì sử dụng không được bỏ liều hay dừng giữa chừng. Tùy thuộc vào tình trạng bệnh cụ thể với từng bệnh nhân khác nhau. Mức độ bệnh nặng hay nhẹ sẽ có phác đồ điều trị bằng các loại thuốc phù hợp.

Giữ tâm lý và tinh thần luôn thoải mái. Ổn định, vui vẻ, tránh những stress không cần thiết. Tâm lý bệnh nhân quyết định rất lớn đến việc điều trị hiệu quả bệnh viêm đại tràng co thắt. Trong phác đồ điều trị, tinh thần của bệnh nhân được những chuyên gia, bác sĩ đặc biệt nhắc nhở bệnh nhân và người thân nên động viên tinh thần cho người bệnh lạc quan để chống lại bệnh tật.

Tránh ăn quá no hoặc để bụng quá đói. Ăn uống khoa học, đúng giờ theo lịch trình cố định và chế độ dinh dưỡng đầy đủ chất xơ, vitamin, khoáng chất. Các loại thực phẩm giàu chất đạm (đậu nành, sữa, thịt, cá…). Thực phẩm chứa nhiều chất xơ, vitamin (rau xanh, trái cây tươi). Giúp người bị viêm đại tràng co thắt. Hỗ trợ cải thiện hệ tiêu hoá, giảm các dấu hiệu táo bón. Tăng cường hệ miễn dịch và sức đề kháng cho cơ thể. Hạn chế tối đa sử dụng những loại thực phẩm không tốt. Như: Đồ ăn sẵn đóng hộp, thức ăn chứa nhiều dầu mỡ. Thức ăn không đảm bảo vệ sinh… Quan trọng hơn hết, bạn phải tránh xa thuốc lá, rượu bia cùng các loại chất kích thích khác.

Duy trì các bài tập thể chất hàng ngày. Gia tăng sức khỏe, độ bền bỉ cơ thể. Ngoài ra thường xuyên tập thể thao. Hay các bài tập thể dục có tác dụng tích cực trong việc phòng ngừa, hỗ trợ điều trị các căn bệnh liên quan khác.

Bệnh có nguy hiểm không?

Như đã biết đại tràng co thắt không gây biến chứng nguy hiểm. Mức độ nguy hiểm của bệnh viêm đại tràng co thắt sẽ phụ thuộc vào tình trạng viêm. Viêm đại tràng do những nguyên nhân khác ít biến chứng nguy hiểm. Thể viêm loét đại tràng hay viêm thể Crohn là nguy hiểm nhất. Chúng có nguy cơ cao chuyển hóa ung thư cao sau 8-10 năm mắc bệnh.

Còn với những thể viêm khác, bệnh càng lâu tổn thương trên niêm mạc càng nặng. Niêm mạc đại tràng có khả năng bị teo đét, lúc này thì không thuốc gì. Phục hồi được niêm mạc đại tràng nữa, người bệnh chấp nhận phải sống chung với bệnh suốt đời.

Nguy hiểm hay không còn tùy tình trạng viêm. Nhưng chắc chắn nó gây nhiều bất tiện trong cuộc sống sinh hoạt hàng ngày của người bệnh. Khi mà nó bao gồm cả triệu chứng của viêm và co thắt. Như đã nói, chẩn đoán của viêm đại tràng co thắt phụ thuộc vào cả triệu chứng và nội soi. Nội soi chỉ xác định được có viêm trên niêm mạc đại tràng. Và xác định được có cả co thắt chính là dựa vào triệu chứng.

Triệu chứng đặc trưng của đại tràng co thắt khó chịu gấp nhiều lần. So với viêm, bụng nhạy cảm dễ kích thích đi ngoài, đi ngoài nhiều lần trong ngày, đau bụng bất thường. Không chỉ đi chơi xa hay là có tiệc tùng gì mới khó chịu. Mà nó ảnh hưởng ngay trong cả sinh hoạt hàng ngày.

Bệnh viêm đại tràng co thắt nên ăn gì?

Bổ sung đầy đủ chất dinh dưỡng

Người bệnh nên ăn đủ các nhóm thực phẩm để đảm bảo dưỡng chất. Năng lượng cho cơ thể theo mức độ hoạt động. Nên ăn uống điều độ vừa mức. Không nên quá kiêng khem dẫn tới tình trạng suy dinh dưỡng của cơ thể. Cụ thể:

• Bổ sung thực phẩm chứa nhiều chất đạm từ sữa đậu nành, sữa không lactose, cá…Để bổ sung đạm cần thiết đối với cơ thể. Thịt xay nhuyễn giúp cơ thể tiêu hóa tốt hơn
• Với người bệnh mắc táo bón có thể bổ sung chất xơ trong các loại hoa quả và rau xanh trong thực đơn hàng ngày
• Với người bệnh mắc tiêu chảy người bệnh cần bổ sung nhiều chất xơ cellulose ví dụ như đậu đen, khoai lang, đậu nành, rau muống, sầu riêng…
• Chế biến thức ăn dưới dạng hấp luộc hoặc kho, cần hạn chế các món chiên xào nhiều dầu mỡ

Cần điều chỉnh chế độ ăn hợp lý

• Cần phải theo dõi nghiêm ngặt thực đơn của người bệnh, nếu có món ăn nào có cảm giác khó chịu người bệnh cần phải tránh ngay.
• Thực phẩm có lượng chất xơ cao dễ gây đầy bụng chướng hơi nên hạn chế
• Không sử dụng rượu bia, cà phê, trà, nước ngọt, đồ uống có gas và nước tăng lực vì có thể khiến các triệu chứng của bệnh nặng hơn.
• Hạn chế tối đa lượng chất béo, các thực phẩm có nhiều lactose
• Hạn chế sử dụng các loại gia vị và nước sốt có nhiều chất béo như sốt mayonaise hoặc nước sốt chuyên dùng với các món mì

Bệnh viêm đại tràng co thắt nên kiêng gì

Giảm tình trạng bệnh tiêu chảy: Người bệnh cần tránh những thực phẩm chất xơ không tan như Cellulose gây kích thích đường ruột.

Thức ăn nhiều dầu mỡ

Người bệnh viêm đại tràng co thắt không nên ăn thực phẩm nhiều dầu mỡ

Thức ăn có chứa nhiều dầu mỡ là một trong những thực phẩm. Rất kỹ với bệnh nhân bị viêm đại tràng co thắt. Một số loại thực phẩm người bệnh cần tránh như thịt nguội, lạp xưởng, pate, các món rán, xào, chiên và các loại nước sốt… Những loại thức ăn này thường khó tiêu. Sẽ gây nên tình trạng chướng bụng, đầy hơi, rất dễ khiến người bệnh bị tiêu chảy. Thay vì sử dụng những loại thực phẩm này, thì những món ăn trên nên được đổi thành các món ăn luộc, hấp.

Thực phẩm có chứa nhiều đường

Đây là loại thực phẩm giải đáp cho câu hỏi viêm đại tràng co thắt nên kiêng ăn gì? Trong đó cần hạn chế nhất những đồ ăn nhiều đường. Bánh ngọt, sữa tươi, kẹo socola… Bởi chúng thường gây nên hiện tượng đầy bụng, khó tiêu.

Trong số những loại thực phẩm trên thì socola là thực phẩm kỵ nhất. Với người bị viêm đại tràng bởi chúng có chứa nhiều cafein. Là một trong những nguyên nhân gây nên hiện tượng co thắt đại tràng. Càng khiến tình trạng đi ngoài ở bệnh nhân trở lên nặng nề hơn.

Đồ ăn tanh, sống, để lâu

Việc kiêng những thực phẩm không tốt cho người bệnh là việc làm rất đúng. Nhưng quan trọng hơn cả là việc ăn chín uống sôi sẽ tốt cho bệnh về đường tiêu hóa…Những đồ ăn tanh, sống như rau sống, nem chua, gỏi… Có khả năng làm gia tăng những vi khuẩn có hại trong cơ thể. Đồng thời làm giảm đi những vi khuẩn có lợi trong đường ruột. Gây nên tình trạng mất cân bằng hệ vi sinh trong đường ruột.

Các đồ tanh như hải sản cũng là một trong những nguyên nhân của hội chứng ruột kích thích. Dấu hiệu thể hiện rõ nhất đó chính là những cơn đau bụng, đầy hơi xuất hiện với tần suất ngày càng tăng lên.

Bên cạnh đó những hải sản còn chứa rất nhiều những vi khuẩn chứa kí sinh trùng rất dễ gây đau bụng đi ngoài hay ngộ độc thực phẩm. Trước khi ăn những thực phẩm này, bạn cần làm sạch và nấu chín lên.

Đồ ăn cứng

Những đồ ăn cứng khiến người bệnh khó tiêu hóa gây nên chứng chướng bụng và đầy hơi. Nếu dùng một thời gian dài thì những loại thức ăn này sẽ cọ xát với niêm mạc dạ dày gây nên những tổn thương và tình trạng bệnh viêm đại tràng càng trở lên nguy hiểm hơn. Do vậy là cơm và thức ăn cần được nấu mềm cho người bệnh.

Các chất kích thích

Một số đồ ăn chua như dưa muối, hành muối, dấm… Tưởng chừng như sẽ giúp thức ăn tiêu hóa nhanh hơn. Nhưng trên thực tế thì loại thực phẩm trên lại rất có hại cho người bị bệnh viêm đại tràng. Chúng sẽ kích thích lên thành ruột gây tổn thương. Khiến các biểu hiện ngày càng trở lên nghiêm trọng.

Cà phê, nước ngọt, đồ uống có gas, rượu bia. Khi sử dụng nhiều sẽ tác động lên thành ruột khiến cho nhu động ruột của ống tiêu hóa. Bị rối loạn, làm mất tác dụng của lớp nhầy bảo vệ niêm mạc. Đồng thời những thực phẩm này còn gây mất cân bằng hệ vi sinh trong đường ruột. Làm thay đổi quá trình sinh hóa hấp thu và đào thải ở đại tràng.